Rzym Zatybrze: Co zobaczyć? Gdzie zjeść? Jak dojechać?
Położone po zachodniej stronie Tybru Trastevere, czyli po polsku Zatybrze, to chyba najbardziej urokliwa i kameralna dzielnica Rzymu. Wyjątkowy klimat tego miejsca tworzą wąskie, brukowane uliczki i średniowieczne kamienice, w których znajdziecie trattorie z przepyszną lokalną kuchnią, przytulne kawiarnie i tętniące życiem place. Dawniej Rzym Zatybrze zamieszkiwali najubożsi, a obecnie jest to miejsce pełne młodzieży i artystów, dużo spokojniejsze i mniej “turystyczne” od historycznego Centro Storico i Watykanu. Spacer po Trastevere to moim zdaniem obowiązkowy punkt wizycie w Rzymie, dlatego zebrałam dla Was najważniejsze informacje o tym jak tam dojechać, co zobaczyć i gdzie zjeść.
Spis treści:
- Rzym Zatybrze – kilka słów o historii
- Co zobaczyć na Zatybrzu? Najważniejsze zabytki i atrakcje Zatybrza
- Gdzie zjeść na Zatybrzu?
- Rzym Zatybrze – jak dojechać?
- Ile czasu na zwiedzanie Zatybrza?
PIERWSZA WYCIECZKA DO RZYMU? NIE WIESZ JAK UŁOŻYĆ PLAN ZWIEDZANIA I GDZIE SMACZNIE ZJEŚĆ?
SKORZYSTAJ Z MOJEGO E-BOOKA I MIEJ Z GŁOWY PLANOWANIE
Rzym Zatybrze – kilka słów o historii
Zatybrze to dzielnica o głębokich korzeniach historycznych. Jego nazwa, wywodząca się od łacińskiego „trans Tiberim”, oznacza po prostu „za Tybrem”. W VIII wieku przed naszą erą – gdy na wschodnim brzegu rzeki powstał Rzym – dzisiejsze Zatybrze zamieszkiwało plemię Etrusków. Tereny zostały następnie przejęte przez Rzymian. W czasach Republiki Rzymskiej Zatybrze stało się tętniącym życiem, choć ubogim, ośrodkiem dla żeglarzy, rybaków i imigrantów ze Wschodu, w tym wielu Żydów. Do średniowiecza dzielnica była istotnym punktem dla społeczności żydowskiej – znajduje się tu m.in. najstarsza synagoga w Rzymie.
Za panowania pierwszego cesarza Oktawiana Augusta, na przełomie naszej ery, Zatybrze zostało włączone do miasta jako jedna z jego 14 oficjalnych dzielnic, zwanych riones. W okresie Cesarstwa dzielnica rozkwitała, a wielu zamożnych Rzymian, w tym Juliusz Cezar, wybudowało tu swoje wille. Powstały wtedy również dwa najbardziej znane obiekty sakralne w tej dzielnicy: Bazylika Najświętszej Marii Panny na Zatybrzu oraz Bazylika św. Cecylii.
Dzięki izolacji od pozostałej części miasta, Zatybrze przez wieki zachowało swój oryginalny charakter. Już od czasów starożytnych urok Zatybrza przyciągał artystów i pisarzy, ale dopiero w drugiej połowie XX wieku obszar przeżył gwałtowny wzrost popularności, wraz z rozwojem turystyki, zarówno krajowej jak i międzynarodowej.
Mimo zmian, Zatybrze do dziś zachowało swój kameralny charakter. Zamieszkuje je na stałe tylko 21 tys. mieszkańców, co kontrastuje z bardziej zaludnionymi dzielnicami, takimi jak m.in. Esquilino i Prati. Trastevere jest obecnie jedną z 22 dzielnic Rzymu, oznaczoną numerem 13 (R. XIII). Godłem dzielnicy jest złota głowa lwa na czerwonym tle.
Co zobaczyć na Zatybrzu? Najważniejsze zabytki i atrakcje Zatybrza
Bazylika Najświętszej Marii Panny – Rzym Zatybrze
Na Zatybrzu znajduje się kilka wartych odwiedzenia zabytków m.in. powstała w IV wieku Bazylika Najświętszej Marii Panny. Świątynia była wielokrotnie przebudowywana, ale wiele jej kilkusetletnich elementów zachowało się do dziś. Tutejszy imponujący drewniany sufit został zaprojektowany w 1617 roku, a znajdujące się na bocznych ścianach freski pochodzą z XIX wieku. Nad ołtarzem z pięknym marmurowym „baldachimem” (cyborium), warto zwrócić uwagę na mozaiki, z których część pochodzi jeszcze z XIII wieku. Zajrzyjcie też do bogato zdobionej kaplicy po lewej stronie świątyni, zwanej Kaplicą Altemps od nazwiska jednego z XVI-wiecznych kardynałów. Bazylika znajduje się przy głównym placu dzielnicy – Piazza di Santa Maria in Trastevere.
Wstęp do Bazyliki jest darmowy. Świątynia jest otwarta w dni powszednie w godzinach 7:30-20:30, a w weekendy w godzinach 7:30-20:00.
Bazylika św. Cecylii – Rzym Zatybrze
Około 10 minut spacerem od Bazyliki Najświętszej Marii Panny znajdziecie drugi bardzo interesujący obiekt sakralny. Mowa o Bazylice Św. Cecylii. Pierwsza świątynia powstała w tym miejscu w III wieku, a następnie w VIII wieku została rozbudowana. Bazylika posiada urokliwy dziedziniec, pośrodku którego znajduje się prostokątna kamienna sadzawka z antyczną wazą. We wnętrzu kościoła uwagę zwraca sufit z pięknym freskiem z XVIII wieku, przedstawiającym patronkę świątyni, męczennicę z III wieku. We wnęce przed ołtarzem znajduje się z kolei marmurowa rzeźba świętej, w pozycji w jakiej odnaleziono jej ciało w 1600 roku. Warto zwrócić również uwagę na gotyckie cyborium.
Wstęp do bazyliki jest darmowy, a bilet na zwiedzanie podziemi świątyni kosztuje 2,5 euro. Kościół można zwiedzać codziennie od 10:00 do 13:00 oraz od 16:00 do 19:00. Freski są dostępne dla zwiedzających w dni powszednie od 10:00 do 14:30.
Villa Farnesina – Rzym Zatybrze
W północnej części dzielnicy, w pobliżu rzeki, znajdziecie Villę Farnesina – prawdziwą perłę Zatybrza. Dwupiętrowy budynek z pięknym ogrodem powstał na początku XVI wieku, a jego pierwszym właścicielem był bankier jednego z papieży. Wewnątrz znajdziecie około 10 sal, w tym pomieszczenia z freskami samego Rafaela Santi m.in. słynny “Triumf Galatei”. Liczba i jakość zdobień przyprawiają o zawrót głowy – zdecydowanie warto to zobaczyć!
Villa Farnesina jest otwarta od poniedziałku do soboty w godz. 9:00-14:00 (ostatnie wejście o 13:15) oraz w każdą drugą niedzielę miesiąca w godz. 9:00-17:00 (ostatnie wejście do 16:15).
Bilety dla osób w wieku 18-65 lat kosztują 12 euro. Osoby powyżej 65. roku życia zapłacą 10 euro, a bilet dla uczniów w wieku 10-18 lat to wydatek 7 euro. Dzieci poniżej 10. roku życia oraz osoby niepełnosprawne mogą odwiedzić willę za darmo.
Ogród Botaniczny – Rzym Zatybrze
Rzymski Ogród Botaniczny mieści się w północno-zachodniej części Zatybrza i zajmuje powierzchnię 12 hektarów. To idealna atrakcja na słoneczne, wiosenne lub letnie dni, choć oczywiście swój urok ma również jesienią. Można w nim podziwiać około 130 gatunków drzew, w tym platany, dęby i cedry oraz jedną z największych w Europie kolekcji bambusów. W szklarniach – o powierzchni ponad 2 tys. metrów kwadratowych – znajdziemy m.in. około 400 gatunków storczyków oraz wystawę palm. Częścią kompleksu są również m.in. Ogród Japoński (szczególnie atrakcyjny wiosną, podczas hanami, czyli kwitnienia wiśni) oraz Ogród Śródziemnomorski i Ogród Różany, w którym zobaczyć można około 60 gatunków kwiatów.
Ogród jest otwarty każdego dnia w godzinach 9:00-18:30. Bilet kosztuje 4 euro, jest bezpłatny dla dzieci w wieku do 5 lat. Ogród posiada pojazdy elektryczne na potrzeby zwiedzania przez osoby niepełnosprawne.
Janikulum – Rzym Zatybrze
Kolejna propozycja będzie prawdziwą gratką dla miłośników punktów widokowych. Mowa o wzgórzu Janikulum, które jest jednym z najwyższych rzymskich wzniesień i oferuje najbardziej panoramiczny widok na miasto. Na szczycie warto zwrócić uwagę na pomnik konny Giuseppe Garibaldiego, jednego z ojców zjednoczenia Włoch. To właśnie przy tym pomniku rozciąga się największa na wzgórzu platforma widokowa, choć spacerując po Janikulum spotkacie wiele więcej punktów, z których można podziwiać miasto. Warto się tu wybrać, jeśli macie ładną pogodę, bo krajobraz jest naprawdę imponujący!
Na wzgórze Janikulum najlepiej przyjść pieszo. Spacer spod Bazyliki Najświętszej Marii Panny powinien zająć 15-20 minut. Po drodze na wzgórze nie przegapcie wspaniałej fontanny dell’Acqua Paola z XVII wieku.
Rzym Zatybrze – gdzie zjeść?
Jeśli zastanawiasz się gdzie zjeść na Zatybrzu, to mam dla Ciebie kilka podpowiedzi. Pierwszą z nich jest Antica Osteria Rugantina – klimatyczna restauracja ze stolikami na zewnątrz w dobrej lokalizacji niedaleko Mostu Garibaldiego. Znajdziecie tu deski serów i wędlin (ok. 20-25 euro dla dwóch osób), assagini (małe porcje degustacyjne) oraz klasyczne pasty (cena ok. 15 euro) i pulpety (ok. 20 euro). Jeśli będziecie mieli jeszcze miejsce w brzuchu, to w karcie czeka fajny wybór deserów (po 7 euro).
Kolejne smaczne miejsca na mapie Zatybrza to Tonnarella i Nannarella – siostrzane restauracje, jedne z najlepiej ocenianych w dzielnicy. W menu tradycyjne makarony w przyzwoitych cenach (m.in. 12 euro za carbonarę), spory wybór pulpetów (16-18 euro) i klasyczne rzymskie drugie dania (po 18-20 euro) m.in. coda alla vaccinara (gulasz z ogona wołowego) oraz saltimbocca (cielęce kotleciki z prosciutto i szałwią).
Jeżeli podczas zwiedzania złapie Was mały głód lub będziecie szukać czegoś do kawy, to polecam Wam Biscottificio Artigiano Innocenti – bardzo klimatyczne miejsce z domowymi, niedrogimi wypiekami (w tym panettone) znajdujące się nieopodal Mostu Garibaldiego. To idealne miejsce na przerwę podczas zwiedzania Zatybrza!
Rzym Zatybrze – jak dojechać?
Zatybrze – jak dojechać? Zatybrze jest bardzo dogodnie zlokalizowane – znajduje się zaraz za rzeką na wysokości historycznego centrum, a od północy graniczy z Watykanem. Jedyna niedogodność jest taka, że nie kursuje tam metro.
Jeżeli będziecie wybierać się za Tyber z Centro Storico, to najlepszym pomysłem będzie spacer. Przykładowo, przechadzka z Panteonu do Bazyliki Najświętszej Marii Panny na Zatybrzu (przez Most Garibaldiego) zajmie tylko 20 minut. Jeżeli natomiast startujecie z okolic Kapitolu, to możecie tu dojechać jedną z linii autobusowych (linia H lub 8BUS).
Z kolei jeśli wyruszacie na Zatybrze z Watykanu lub Zamku Św. Anioła, to najlepszą opcją będzie autobus jadący trasą przy rzece (np. nr 23). Spacer na wzgórze Janikulum z centrum Zatybrza zajmuje ok. 20 minut, a jeżeli wolicie podjechać autobusem to skorzystajcie z linii 115, która kursuje Via Goffredo Mameli i Via Garibaldi.
Ile czasu na zwiedzanie Zatybrza?
Żeby zobaczyć wszystko co kryje Zatybrze przydałaby się zapewne całodniowa wycieczka, ale dzięki temu, że dzielnica nie jest duża, najpiękniejsze punkty możecie odwiedzić w ciągu 2-3 godzin. Wszystko jednak ostatecznie zależy od tego w jakim tempie lubicie zwiedzać i czy chcecie oglądać zabytki tylko z zewnątrz czy może wchodzić także do środka. Pamiętajcie też, że do zwiedzania tej urokliwej dzielnicy, a szczególnie Ogrodu Botanicznego czy wzgórza Janikulum, przyda się ładna pogoda – w deszczowy dzień wybierzcie lepiej inne rzymskie atrakcje.
PLAN ZWIEDZANIA RZYMU I MAPA ATRAKCJI W TWOIM TELEFONIE
SKORZYSTAJ I NIE PRZEGAP NAJLEPSZYCH MIEJSC I RESTAURACJI W RZYMIE!
Jeśli masz jakieś pytania to pisz śmiało na adres: kontakt@travelady.pl lub skontaktuj się ze mną na Instagramie 🙂
ZOBACZ TEŻ:
ZWIEDZANIE WATYKANU – ATRAKCJE I INFO PRAKTYCZNE
ATRAKCJE RZYMU – 9 MIEJSC, KTÓRE TRZEBA ZOBACZYĆ
4 NAJLEPSZE PUNKTY WIDOKOWE W RZYMIE
KOMUNIKACJA MIEJSKA W RZYMIE – CENY, BILETY, INFORMACJE PRAKTYCZNE