Wyobraź sobie ciemność… ale taką prawdziwą, głęboką, bez ulicznych latarni, lamp przy domach… Ciężko, prawda? Jest coraz mniej takich miejsc na świecie i po to właśnie powstają parki ciemnego nieba. To swego rodzaju obszary chronione, w których do minimum ogranicza się tzw. zanieczyszczenie światłem. Chodzi m.in. o latarnie, neony czy podświetlane reklamy. Celem tych miejsc jest ochrona naturalnego środowiska nocnego tak, aby ułatwić przeprowadzanie badań astronomicznych i obserwację prawdziwie ciemnego nieba z setkami gwiazd i drogą mleczną na czele.
W miastach, nawet tych najmniejszych, jest to obecnie mocno utrudnione – w bezchmurną noc widać zaledwie kilka, kilkanaście gwiazd, podczas gdy tej samej nocy w parku ciemnego nieba widać ich tysiące! Nawet jeśli nie interesujesz się astronomią to ten widok zwali Cię z nóg. Najwięcej tego typu miejsc znajduje się w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W Polsce funkcjonują dwa „ciemne” parki, a jednym z nich jest utworzony w 2013 roku Bieszczadzki Park Gwiezdnego Nieba.
Park Gwiezdnego Nieba w Bieszczadach jest drugim największym tego typu parkiem w Europie. Jego powierzchnia obejmuje aż 114 tys. hektarów, czyli cały Bieszczadzki Park Narodowy oraz dwa parki krajobrazowe – Doliny Sanu i Cisnańsko-Wetliński. Wraz ze słowackim i ukraińskim parkiem ciemnego nieba tworzą pierwszy na świecie Trójpark Ciemnego Nieba Karpaty Wschodnie o łącznej powierzchni aż 208 tys. hektarów. Przejdźmy do informacji praktycznych…
Gdzie obserwować gwiazdy?
Tak naprawdę obserwacja gwiazd jest możliwa na całym obszarze parku – na parkingach, polach namiotowych, na balkonach czy tarasach widokowych. My mieszkaliśmy w Czarnej Górnej i bez przeszkód mogliśmy podziwiać gwiazdy z własnego balkonu. Nie widać wtedy jednak całego nieba, więc późnymi wieczorami jeździliśmy na parking w Lutowiskach, który był idealny do obserwacji. Generalnie należy kierować się zasadą – im mniej zabudowy wokół, tym lepiej i im wyżej położone miejsce, tym lepiej. Bardzo dobre do obserwacji są parkingi przy Przełęczy Wyżnej i Wyżniańskiej oraz w Brzegach i Ustrzykach Górnych. Oglądanie gwiazd na terenie parku jest w pełni darmowe, ale możecie zdecydować się także na…
Płatne pokazy astronomiczne
Pokazy prowadzone są przez doświadczone w dziedzinie astronomii osoby, więc – poza wspaniałymi widokami – podczas seansów można się też wiele nauczyć. Terminy są ustalane na bieżąco i publikowane 1-2 dni wcześniej, ponieważ wszystko zależy od pogody – niebo podczas obserwacji powinno być całkowicie bezchmurne. Przed planowaną wycieczką należy więc wejść na stronę parku i sprawdzić czy pokaz się odbędzie. Na tej samej stronie dokonuje się także rezerwacji – nie można tego zrobić ani przez telefon ani na miejscu. Pokazy, w zależności od pory roku, zaczynają się o różnych porach i trwają około półtorej godziny. W tym czasie prowadzona jest prelekcja multimedialna, pokaz gwiazdozbiorów i obserwacja obiektów na niebie. Podczas niektórych pokazów możliwa jest obserwacja i sesja zdjęciowa Drogi Mlecznej i Księżyca. Do dyspozycji jest także profesjonalny sprzęt. Bilet normalny na pokaz kosztuje 60 zł, a ulgowy 30 zł. Dzieci do 6 lat mogą uczestniczyć w wydarzeniu za darmo. Wszystkie szczegółowe informacje znajdziecie tutaj.
Park Gwiezdnego Nieba – jak się przygotować?
Kluczowa podczas obserwacji gwiazd jest pogoda. Zanim wyruszycie na wybrany parking dokładnie sprawdźcie stopień zachmurzenia oraz to, czy w danym miejscu nie wystąpiła mgła. Istotna jest także faza księżyca – podczas pełni świeci on najjaśniej, przez co gwiazdy stają się mniej wyraźne. W takie noce to właśnie Księżyc jest „gwoździem programu”. Kolejną ważną kwestią jest ubiór. W górach temperatura w nocy, nawet latem, istotnie się obniża. By wycieczka była komfortowa, konieczne jest więc ciepłe ubranie. Do obserwacji przydadzą się lornetki czy lunety, ale w Bieszczadach nawet bez tych sprzętów zobaczycie magię na niebie!
Jeśli wybierasz się w Bieszczady nie tylko po gwiazdy to może zainteresują Cię moje posty o Połoninie Caryńskiej i Połoninie Wetlińskiej. Znajdziesz w nich wszystkie praktyczne informacje i wskazówki. Udanej wycieczki!
